İnformatika və Cəbr

İNFORMATİKA  VƏ  CƏBR  KAFEDRASI

İnformatika və Cəbr kafedrasının yaranmasının qısa da olsa tarixi vardır. Belə ki, bu məsələnin, hesablama texnikasının nə olduğunu dərk edən, onun yaxın gələcəkdə tətbiq dairəsini əvvəlcədən görən, yəni bu baxımdan baxışları üst-üstə düşən şəxslərin bir araya gəlməsi, əməkdaşlığı olması ilə bağlamaq daha düzgün olardı.

İnformatika kafedranın yaradıcıarından biri – dosent Rasim Əhədov o vaxt, 1992-ci ildə Riyazi analiz kafedrasının dosenti idi və İnformatika ilə bağlı fənləri hələ o dövrdən tədris edirdi. O dövr üçün müasir hesab edilən  «Yamaxa» və «Korvet» tipli kompüterlərdə proqramlaşdırma işlərindən əlavə kompüterlərin redaktor imkanlarından səmərəli istifadə edərək, özünün müəllifi olduğu informatikayönlü fənnlərin tədrisində vacib olan metodik vəsaitlər yığıb çap etmişdir. Yəni, artıq bu istiqamətdə metodik vəsait çap etdirmək, kompüterlə bağlı ətraflı məlumatın olmasından xəbər verirdi.

Həmin dövrdə ÜTF kafedrasının müəllimi fizka-riyaziyyat elmləri namizədi  Əkrəm Aslanovun tez-tez o dövrkü kompüter laboratoriyasında MDU-da başladığı tədqiqat (kompüterlərdə apardığı) işlərini davam etdirmək istəyi və bu sahəyə olan meyli açıqca hiss olunurdu.

Riyazi Analiz kafedrasında laboratoriya müdiri Eldar Abbasovun keçdiyi yol onu göçstərir ki, o universitetdə öz dövrünü yaşamış «Nairi-3» markalı elektron hesablama maşınında (1978-ci ildə alınmışdı) uzun müddət işləmiş və bu sahə üzrə xeyli təcrübə əldə etmişdir. Əlbəttə o dövrün maşınlarında işləmək daha mürəkkəb idi. E.Abbasov bir növ kompüter texnikasının nəsil dəyişməsinin şahidi olan bir şəxs kimi, sabah daha böyük imkanlı kompüterlərin yaradılacağını və tətbiq dairəsinin genişlənəcəyini yaxşı bilirdi.

Riyazi analiz kafedrasının elektronçu-mühəndisi Muxtar Həsənov ixtisasca EHM üzrə sistemotexnik kimi və bundan əvvəlki iş yeri Naxçıvan Politexnik texnikumunda «Korvet», «DVK» və ES 1841(IBM XT) markalı kompüterlərdə işləmiş, müəyyən təcrübəyə malik bir şəxs kimi adları yuxarıda qeyd edilən şəxslərlə bu sahə üzrə bir araya gəlməsi təbii idi. 1992-ci ilin sentyabr ayında «İnformatika və hesablama texnikası» kafedrasının yaranması üçün əvvəlcə «İnfobaza» yaradıcı qrupunun yaradılması təşəbbüsünü irəli sürərək, bu sahəylə bağlı fəaliyyət göstərməyi və dosent Rasim Əhədovun bilik və bacarığına, ağsaqqallığına arxalanaraq tezliklə müəyyən işlərin görülməsini də planlaşdırdılar.

Sonradan bu təşəbbüsə Rasim müəllimin təklifi ilə Nadir İbadov, Mələk Əliyeva, Həsənqulu Muxtarov  və laboratoriya müdiri Yusif Həsənov da qoşuldu və universitetin nəzdində sərbəst fəaliyyət göstərən «İnfobaza» yaradıcı qrupunun yaradılmasına(1992-ci il) nail oldular.

Bu qrup ilk gündən aktiv fəaliyyətə başlayaraq Universitetin bir sıra işlərinin kompüterləşdirilməsi işini həyata keçirməyə başladı. Riyazi analiz kafedrasının müəllimi dosent N.İbadovun həmin ərəfədə universitetə tədris işləri üzrə prorektor təyin edilməsi işə müsbət təsirini göstərdi. 1992-ci ilin dekabrında Universitetə 10 yeni ES 1841 (IBM XT) markalı fərdi kompüter alındı və «İnfobaza» yaradıcı qrupuna verildi.  Mühasibatın və tədris hisssəsinin işinin kompüterləşdirilməsi üçün proqram təminatı yaradıldı və universitetin digər strukturlarının kompüterləşdirilməsi üçün də ilkin işlər həyata keçirildi. İlk dəfə Gəncə şəhərində «Kompüter savadı» kursunun və institut əməkdaşları üçün təşkil edilən kursların fəaliyyətə başlaması, eləcə də GDPİ və Texnologiya institutunun hazırlıq kurslarında imtahanların test üsulu ilə kompüterlə aparılmasının  ilk təşəbbüsçüsü və reallaşdırıcısı da  «İnfobaza» olmuşdur.

Beləliklə, «İnformatika və hesablama texnikası» kafedrası 1994-cü ildə «İnfobaza» yaradıcı qrupun bazası əsasında yaradıldı. «İnfobaza» yaradıcı qrupunun əksəriyyəti yeni yaradılan kafedraya daxil edildi.

Kafedraya rəhbərlik «İnfobaza» yaradıcı qrupuun rəhbəri dosent R.Ə.Əhədova tapşırıldı. Kafedranın  ilk tərkibi aşağıdağıdakı kimi idi:

  1. dos.Rasim Əliqulu oğlu Əhədov – kafedra müdiri (əvəzi)

  2. Əkrəm Əhməd oğlu Aslanov – (ÜTF kafedrası)

  3. B/m. Mələk Tülüş qızı Əliyeva – (Riyazi analiz)

  4. B/m. Həsənqulu İmran oğlu Muxtarov – (Riyazi analiz)

  5. Lab.müd. Eldar Əsgər otlu Abbasov – (Riyazi analiz)

  6. Lab. Müd. Yusif Cəfər oğlu Həsənov – (Riyazi analiz)

  7. Elektronçu müh. Muxtar Məmmədtağı oğlu Həsənov – (Riyazi analiz)

  8. Proqramçı Şövqiyyə Vəli qızı Vəliyeva – (Riyazi analiz)

Kafedra ilk iclasını 1994-cü il 26 oktyabr tarixdə keçirib. İclasın ilk sədri Riyaziyyat və İnformatika fakültəsinin dekanı Nüyvər Loğman oğlu Nəsrullayev, katibi Muxtar Məmmədtağı oğlu Həsənov olmuşdur.

Kafedra yarandıqdan sonra İnformatika fənnini günün tələblərinə uyğun səviyyədə tədris etmək üçün müasir kompüterlərin alınmasına diqqət yetirmiş və institut rəhbərlərinin, şəxsən rektor professor Mübariz Yusifovun göstərişi, diqqət və qayğısı ilə kafedranın nəzdində yeni laboratoriyalara dövrünün ən müsir texnikası olan –  IBM 586 və Pentium I kompüterlər alınmış və kafedranın əməkdaşlarının gücü ilə laboratoriyalar tədrisin tələbinə uyğun aşağıdakı şəkildə qruplaşdırılmışdır.

  1. IBM 586 seriyalı kompüterlərin lokal şəbəkəsi (ilk);

  2. Pentium I seriyalı kompüter laboratoriyası;

  3. Yamaxa tipli sinif – lokal şəbəkə;

Keçilən bu müddət ərzində universitet rəhbərliyinin və kafedra müdirinin səyi nəticəsində layiqli kadrların irəli çəkilməsi və yeni qabiliyyətli kadrların işə qəbul edilməsi daim diqqət məkəzində olmuşdur.

2005-2010-cu illərdə kafedra “İnformatika” adlandırıldı və müdir dosent Ziyad Bəbir oğlu Səfərov olmuşdur.

2009-2021-ci illərdə kafedra müdiri dosent Əkrəm Əhməd oğlu Aslanov olmuşdur.

Həndəsə və Cəbr kafedrası 1939-cu ildən 1951-ci tədris ilinə kimi riyaziyyat kafedrası kimi fəaliyyət göstərmişdir. Həmin 1951-52-ci tədris ilindən 1969-70-ci tədris ilinədək Həndəsə və Elementar  riyaziyyat kafedrası, 1969-70-ci tədris ilindən  Ali Cəbr və Həndəsə, 1983-84 cü tədris ilindən isə Həndəsə və Cəbr kafedrası kimi fəaliyyət göstərmişdir. Kafedrada 11 nəfər professor-müəllim, 4 nəfər tədris-köməkçi heyət calışır.

Müxtəlif illərdə kafedrada dos. Ata Ağayev, dos. Qafarşah Hacıbəyov, dos. Nüyvər Nəsrullayev, dos. Vəliyəddin Quliyev kafedrada müdiri vəzifəsində çalışmışlar. Kafedra müdiri dos. İlqar Cabbarovdur.

Universitet Elmi Şurasının 28 dekabr 2021-ci tarixli (pr.№08) iclasının qərarına əsasən və Rektorluğun  06.01.2021-ci il tarixli 5/03 saylı əmri ilə “Həndəsə və Cəbr” kafedarsının “İnformatika” kafedrasına qoşulması yolu ilə yeni kafedra yaradılmışdır. Yeni yardılan kafedra  “İnformatika və cəbr” adlandırılmışdır.  28.12.2021-ci il tarixdən  “İnformatika və cəbr” kafedrasnın müdiri vəzifəsinə həmin kafedranın dosenti Cabbarov İlqar Şikar oğlu təyin olunmuşdur.

İnformatika və cəbr kafedrasının müdir

Dos.Cabbarov İlqar Şikar oğlu

1954-cü ildə anadan olmuşdur. 1971-1975-ci illərdə H.Zərdabi adına Kirovabad Dövlət Pedaqoji İnstitutunun fizika-riyaziyyat fakültəsini Lenin təqaüdü ilə bitirmrişdir. 1975-1979 –cu illərdə orta məktəbdə riyaziyyat müəllimi işləmişdir. 1980-1982-ci illərdə Azərbaycan EA Mexanika-riyaziyyat İnstitutu nəznində məqsədli əyani aspiranturada təhsil almış. Həmin illərdə SSRİ EA Riyaziyyat İnstitutuna ezam olunmuşdur, 1988-ci ildə həmin İnstitutda namizədlik dissertasiyası müdafiə edərək fizika-riyaziyyat elmləri namizədi elmi dərəcəsi almışdır. Elmi rəhbəri professor Karatsubaa. A., Dissertasiya mövzusu “Dirixle L-funksiyalarının sıfırları və orta qimətləri” olmuşdur. 1992-1994-cü illərdə GDU-də həndəsə və cəbr kafedrasında müəllim, sonralar 1994-1999- cu illərdə Rusiya Federasiyası Barnaul Pedaqoji Universitetində cəbr kafedrasının dosenti vəzifəsində işləmişdir. 1999-2005-ci illədə GDU-nin həndəsə və cəbr kafedrasında müəllim, 2005-2014 illərdə dosent vəzifəsində işləmişdir. 2011-ci ildən Həndəsə və Cəbr kafedrasının müdiri vəzifələrində çalışır. “Ədədlər nəzəriyyəsindən məsələlər” (metodik vəsait), “Ehtimal nəzəriyyəsi və riyazi statistika” (dərs vəsaiti), “Ədədlər nəzəriyyəsi” (dərs vəsaiti) elmi əsərlərinin müəllifidir. Əsas elmi məqalələri aşağıdakılardır:

  1. İ. Ş. Cabbarov. Dzeta funksiyanın kəsr momentlə Mat. Zametki, 33,N 4, 1985, 481 – 493.

  2. İ. Ş. Cabbarov. Kritik düz xəttin qısa qapalı intervallarında L-funksiyaların orta qiymətləri və onların tətbiqləAz. SSR, EA –nın Xəbərləri, fiz-tex. seriyaısı No.1, 3-9 (1988).

  3. İ. Ş. Cabbarov. Harmonik analizin bir eyniliyi və onun tətbiqləSSRİ EA-nın məruzələri,314, No.5, 1052-1054.

  4. İ. Ş. Cabbarov. Triqonometrik inteqralların qiymətləndirilməsi haqqıSteklov adına Riyaziyyat İnstitutunun əsərləri207, 82-92 (1994).

  5. İ. Ş. Cabbarov. Triqonometrik inteqralların qiymətləndirilməsi haqqıChebyshevskii Sbornik, 11:1 (2010), 85–108.

  6. İ. Ş. Cabbarov. İki ölçülü Terri problıeminin məxsusi inteqralının yığılma göstəOrlov Dövlət Universitetinin Elmi qeydləri, №6(50), 2012.

  7. İ. Ş. Cabbarov. Çox ölçülü Terri problıeminin məxsusi inteqralının yığılma göstəricisi haqqıChebishevskiy sbornik,2013.

  8. İ. Ş. Cabbarov. Sonsuz ölçülü vahid kubda yeni ölçü haqqında. Chebishevskiy sbornik,15(2), 2014, sə122-133.

Sertifikatlar:

1. Academic scholarship from ERASMUS MUNDUS during three months at Tucsia University, Italy, 2008.

2. Certifikat of attendance in he TEMPUS project “Curriculum development and Capacity Building in the Field of EU Studies” 27 January -15 February 2014 in Lodz, Poland.

Tədris etdiyi kurslar: Ali Riyaziyyat, Ehtimal nəzəriyyəsi və riyazi statistika, Cəbr və ədədlər nəzəriyyəsi, Ədədi sistemlər, Qrup nəzəriyyəsi və cəbrlərin təsviri

Professor-müəllim və tədris-köməkçi heyəti:

  1. Dosent Cabbarov İlqar Şikar o.

  2. Dosent Tağıyeva Nərgiz Ibrahim q.

  3. Dosent Salmanova Günay Hüseyin q.

  4. Dosent Verdiyeva Gülmira Zahid qızı

  5. Dosent Hüseynov Sahib Tofiq oğlu

  6. Dosent Həsənova Mehriban Ağa qızı

  7. Dosent Kubuşev İlqar Nadir oğlu

  8. Dosent Bayramova Natəvan Qədim qızı

  9. Dosent Həsənov Vasif İlkan oğlu

  10. R.F.D. baş müəllim  Meşaik Seymur Arif o.

  11. P.F.D. baş müəllim Zeynalova İlhamə Zakir qızı

  12. R.F.D. baş müəllim Salmanova Kəmalə Arif qızı

  13. P.F.D. baş müəllim Orucova Sevinc Sabir qızı

  14. R.F.D. baş müəllim Zeynallı Fərəh Məmməd qızı

  15. R.F.D. baş müəllim Quliyeva Sevinc Bakir qızı

  16. P.F.D. müəllim Novruzova Günel Siyaviş qızı

  17. Baş müəllim Əhədova Səbirə Rasim qızı

  18. Baş müəllim Cəfərova Bəsti Leysan qızı

  19. Baş müəllim Cuvarlinskaya Elnura Rafat qızı

  20. Baş müəllim Qafarov Anar Arif oğlu

  21. Baş müəllim Əsgərova Tamilla Əhməd qızı

  22. Baş müəllim Qəmbərova Sahibə İbrahim qızı

  23. Baş müəllim Aslanova Natiqə Şikar qızı

  24. Baş müəllim Qurbanova Ülkər Vəliyəddin q.

  25. Baş müəllim Həsənova Natəvan Sabir q.

  26. Baş müəllim Hüseynova Təranə Vaqif q.

  27. Baş müəllim Həsənova Günay Kamil q.

  28. Baş müəllim Babayeva Samirə Rafiq qızı

  29. Baş müəllim Babayeva Şəkər Maarif qızı

  30. Baş müəllim İbrahimova Nailə Rizvan qızı

  31. Baş müəllim Cəfərova Samirə Elxan qızı

  32. Baş müəllim Cəfərova Arzu İltifat qızı

  33. müəllim Quliyev Anar Rəsul oğlu

  34. müəllim Rəhimova Lalə Kamal qızı

  35. müəllim Mehdiyeva Leyla Elçin qızı

  36. müəllim Cabbarova Nailə Eldar qızı

  37. müəllim Babayeva Səbinə Etibar qızı

  38. müəllim Allahyarova Nigar Elman qızı

  39. mühəndis-proqramist Budaqov İsmət Sədaqət oğlu

  40. mühəndis-elektronçu Cəfərov Rauf Şəki oğlu

  41. baş laborant Məmmədova Ülviyyə Bəxticamal qızı

  42. laborant Novruzova Xalidə Ələmdar qızı

  43. mühəndis proqramçı Rüstəmova Nazlı Saleh qızı

  44. laborant Xankişiyeva Fərqanə Məzahir qızı

  45. laborant Şəmsizadə Reyhan Qoşqar qızı